ΔΙΑΛΟΓΟΣ
για τη συλλογική εκπροσώπηση των Ερευνητών/τριών και Διδασκόντων/ουσών σε Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα
Για την αναγκαιότητα συλλογικής εκπροσώπησης των Ερευνητών/τριών και Διδασκόντων/ουσών σε Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα
Βιώνουμε μια περίοδο δραματικών αλλαγών στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης και της ακαδημαϊκής έρευνας, με την κυβέρνηση να νομοθετεί τη συρρίκνωση και περαιτέρω υποβάθμιση του Δημόσιου Πανεπιστημίου, εντείνοντας παράλληλα –για τον σκοπό αυτό– τον αυταρχισμό και την αστυνομοκρατία, με στόχο τον περιορισμό των ακαδημαϊκών ελευθεριών. Οι εξελίξεις αυτές σηματοδοτούν την ολοένα και μεγαλύτερη μείωση των θέσεων μόνιμου διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού, την προσπάθεια περαιτέρω εμπορευματοποίησης των λειτουργιών του, αλλά και τη διαιώνιση των επισφαλών σχέσεων εργασίας για τους/τις συμβασιούχους ερευνητές/τριες και διδάσκοντες/ουσες εντός του ήδη απαξιωμένου Δημόσιου Πανεπιστημίου.
Το μη-μόνιμο ερευνητικό και διδακτικό προσωπικό στα Πανεπιστήμια και τα Ερευνητικά Ιδρύματα της χώρας αποτελεί, αυτή τη στιγμή, μεγάλο τμήμα του συνόλου του ερευνητικού και διδακτικού προσωπικού των ιδρυμάτων και σε πολλές περιπτώσεις την πλειονότητά του. Κοινό χαρακτηριστικό των εργαζόμενων οι οποίοι απασχολούνται ως μη-μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό, είναι οι επισφαλείς σχέσεις εργασίας: προσωρινότητα, εξαντλητικά ωράρια, συμβάσεις εργασίας που αποκρύπτουν την ύπαρξη εξαρτημένης σχέσης εργασίας (κατά κανόνα συμβάσεις έργου και υποτροφίες). Αυτές οι εργασιακές συνθήκες, συχνά, έχουν ως αποτέλεσμα, οι εργαζόμενοι/νες διδάσκοντες/ουσες ερευνητές/τριες είτε να μην έχουν, στην πλειονότητά τους, ασφαλιστική κάλυψη, είτε να μην έχουν τα τυπικά δικαιώματα που συνεπάγεται η μισθωτή σχέση (π.χ. κανονικές άδειες και ασθενείας, άδεια κύησης κτλ.).
Στο πλαίσιο αυτό, θεωρούμε ως άμεση ανάγκη τη δημιουργία σωματείων, τα οποία θα καλύπτουν το υπαρκτό κενό συλλογικής εκπροσώπησης συμβασιούχων και επισφαλώς εργαζόμενων ερευνητών/τριών και διδασκόντων/ουσών σε Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα. Πιο συγκεκριμένα, η ανάγκη συλλογικής εκπροσώπησης αφορά πρωτίστως στις ακόλουθες μερίδες: (α) μεταδιδακτορικοί ερευνητές, ανεξαρτήτως του τρόπου και του καθεστώτος αμοιβής τους· (β) ερευνητές σε ερευνητικά προγράμματα· (γ) διδάσκοντες με το «πρόγραμμα απόκτησης ακαδημαϊκής εμπειρίας» (ευρωπαϊκά κονδύλια), με το καθεστώς του ακαδημαϊκού υποτρόφου (προϋπολογισμοί ιδρυμάτων) και με το Προεδρικό Διάταγμα 407 (εθνικοί πόροι)· (δ) υποψήφιοι διδάκτορες αμειβόμενοι, ενταγμένοι σε προγράμματα, με υποτροφία, και για παροχή επικουρικού έργου· (ε) μεταπτυχιακοί φοιτητές αμειβόμενοι, ενταγμένοι σε προγράμματα. Κοινό χαρακτηριστικό όλων των παραπάνω κατηγοριών είναι η άσκηση ερευνητικού ή διδακτικού έργου με προσδιορισμένο το αντικείμενο, τον τρόπο εκτέλεσης και το χρόνο αποπεράτωσης της ερευνητικής δραστηριότητας ή του εκπαιδευτικού έργου, στοιχεία που αποτελούν συμπύκνωση και έκφραση της μισθωτής σχέσης εργασίας.
Στη βάση των παραπάνω, θεωρούμε πως είναι άμεση και επιτακτική η ανάγκη οργάνωσης της συλλογικής εκπροσώπησης σε κατά τόπους πρωτοβάθμια σωματεία, τα οποία θα καλύπτουν τους αποκλειστικά μισθωτούς και επί συμβάσει ερευνητές/τριες και διδάσκοντες/ουσες του κλάδου, στην προοπτική συνένωσής τους σε πανελλαδική ομοσπονδία.
Η ίδρυση κατά τόπους σωματείων έχει ως βασικό στόχο: α) η δουλειά των σωματείων να οργανωθεί με γνώμονα τα ζητήματα των ιδρυμάτων-περιοχών της ακτίνας δράσης τους· β) να εξασφαλίσει την όσο το δυνατόν πιο δημοκρατική λειτουργία και εκπροσώπησή τους στην Ομοσπονδία· γ) να καταστεί πιο μαζική και συλλογική η λειτουργία τους, και καλύτερη η δυνατότητα διασύνδεσής τους με τους εργαζόμενους άλλων κλάδων των περιοχών δράσης τους, μέσω της εγγραφής τους στο οικείο Εργατικό Κέντρο. Επιπλέον, αυτή η μορφή μπορεί να συμβάλλει στη συγκρότηση ενός πλατιού μετώπου αγώνα στα πανεπιστήμια και στα ερευνητικά ιδρύματα, καθώς δεν λειτουργεί ανταγωνιστικά ως προς τα υπάρχοντα εργατικά σωματεία (διοικητικών, τεχνικών, καθαριστών/καθαριστριών, ερευνητών/ερευνητριών) και τους συλλόγους μεταπτυχιακών φοιτητών και Υ/Δ.
Στη βάση των παραπάνω θεωρούμε πως η συζήτηση για την συνδικαλιστική εκπροσώπηση των μισθωτών μη-μόνιμων ερευνητών/ερευνητριών, καθώς και των συμβασιούχων διδασκόντων/διδασκουσών σε πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα, θα πρέπει να στραφεί προς τη διερεύνηση των δυνατοτήτων συγκρότησης τοπικών πρωτοβάθμιων σωματείων. Θεωρούμε αυτή τη μορφή ως την πλέον αποτελεσματική για την οργάνωση της αναγκαίας συλλογικής εκπροσώπησής μας και των κοινών μας διεκδικήσεων.